Viêm tai giữa ở trẻ em: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị
Viêm tai giữa là gì?
Viêm tai giữa là tình trạng nhiễm trùng ở khoang tai giữa, thường gặp ở trẻ em do cấu trúc vòi nhĩ ngắn và nằm ngang. Khi vi khuẩn hoặc virus xâm nhập vào tai giữa qua vòi nhĩ, chúng gây viêm và tích tụ dịch mủ. Trẻ nhỏ thường bị viêm tai giữa cấp tính, với các triệu chứng rõ rệt như sốt, đau tai và quấy khóc. Nếu không điều trị đúng cách, bệnh có thể tiến triển thành viêm tai giữa mạn tính hoặc gây thủng màng nhĩ.
Nguyên nhân gây viêm tai giữa
Nguyên nhân chính gây viêm tai giữa ở trẻ em là do nhiễm trùng từ đường hô hấp trên lan lên tai qua vòi nhĩ. Các tác nhân gây bệnh thường gặp bao gồm phế cầu, Haemophilus influenzae và Moraxella catarrhalis. Trẻ bị viêm VA, viêm amidan hoặc cảm lạnh có nguy cơ cao mắc viêm tai giữa. Ngoài ra, các yếu tố như hút thuốc lá thụ động, bú bình không đúng cách và thay đổi thời tiết cũng làm tăng khả năng mắc bệnh.
Triệu chứng viêm tai giữa
Trẻ bị viêm tai giữa thường có biểu hiện sốt cao 38-39 độ C, đau tai dữ dội khiến trẻ quấy khóc, khó ngủ. Trẻ lớn có thể kêu đau tai hoặc kéo tai, trong khi trẻ nhỏ thường có biểu hiện khó chịu, bỏ bú. Một số trường hợp có dịch chảy ra từ tai khi màng nhĩ bị thủng. Trẻ cũng có thể bị nghe kém tạm thời do dịch ứ đọng trong tai giữa. Nếu thấy trẻ có các dấu hiệu này, cha mẹ nên đưa trẻ đi khám sớm.
Chẩn đoán và điều trị
Bác sĩ sẽ chẩn đoán viêm tai giữa bằng cách khám tai với đèn soi và đánh giá các triệu chứng lâm sàng. Trong trường hợp nghi ngờ, bác sĩ có thể chỉ định đo nhĩ lượng hoặc nội soi tai. Điều trị chủ yếu là dùng kháng sinh trong 7-10 ngày, kết hợp với thuốc giảm đau, hạ sốt. Trường hợp nặng hoặc tái phát nhiều lần có thể cần đặt ống thông khí tai giữa. Cha mẹ cần tuân thủ đúng liệu trình điều trị và tái khám theo hẹn.
Chăm sóc tại nhà
Khi trẻ bị viêm tai giữa, cha mẹ nên cho trẻ nghỉ ngơi nhiều, uống đủ nước và ăn thức ăn mềm, dễ nuốt. Có thể chườm ấm bên ngoài tai để giảm đau. Tuyệt đối không tự ý nhỏ thuốc vào tai khi chưa có chỉ định của bác sĩ. Giữ vệ sinh tai sạch sẽ bằng cách lau nhẹ nhàng nếu có dịch chảy ra. Theo dõi sát tình trạng của trẻ và đưa đi khám ngay nếu có dấu hiệu nặng như sốt cao không hạ, co giật hoặc li bì.
Phòng ngừa viêm tai giữa
Để phòng ngừa viêm tai giữa, nên cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời vì sữa mẹ giúp tăng cường miễn dịch. Tránh cho trẻ bú bình ở tư thế nằm và hạn chế tiếp xúc với khói thuốc lá. Tiêm phòng đầy đủ các vaccine như phế cầu, cúm cũng giúp giảm nguy cơ mắc bệnh. Khi trẻ bị viêm đường hô hấp trên, cần điều trị triệt để để tránh biến chứng viêm tai giữa. Vệ sinh mũi họng đúng cách bằng nước muối sinh lý cũng là biện pháp phòng ngừa hiệu quả.