Khàn tiếng: Nguyên nhân, chẩn đoán và cách điều trị
Khàn tiếng là gì?
Khàn tiếng là tình trạng thay đổi giọng nói, khiến âm thanh phát ra không được trong trẻo như bình thường. Đây có thể là một hiện tượng tạm thời, tự khỏi sau một thời gian ngắn, nhưng cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo của nhiều bệnh lý nghiêm trọng hơn liên quan đến thanh quản và dây thanh âm. Hiểu rõ về khàn tiếng giúp chúng ta có cách ứng phó kịp thời, tránh những hậu quả đáng tiếc.
Nguyên nhân gây khàn tiếng
Khàn tiếng có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:
- Nói to, hò hét quá mức: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất, thường gặp ở những người làm nghề giáo viên, ca sĩ, người dẫn chương trình.
- Viêm họng, cảm cúm: Các bệnh lý viêm nhiễm đường hô hấp trên có thể gây sưng viêm dây thanh, dẫn đến khàn tiếng.
- Trào ngược dạ dày: Axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản có thể gây kích ứng và tổn thương dây thanh.
- Tổn thương dây thanh: Bao gồm polyp, u nang, hoặc liệt dây thanh.
- Ung thư thanh quản: Một nguyên nhân nghiêm trọng nhưng ít gặp hơn.
Chẩn đoán khàn tiếng
Để chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây khàn tiếng, bác sĩ có thể chỉ định một số phương pháp sau:
- Nội soi thanh quản: Giúp quan sát trực tiếp tình trạng của dây thanh và thanh quản.
- Nội soi hoạt nghiệm thanh quản: Phương pháp này cho phép đánh giá chuyển động của dây thanh khi phát âm, giúp phát hiện các bất thường.
Điều trị khàn tiếng
Phương pháp điều trị khàn tiếng phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh:
- Nghỉ ngơi giọng nói: Áp dụng cho trường hợp khàn tiếng do nói to, hò hét quá mức.
- Thuốc: Được sử dụng nếu khàn tiếng do viêm nhiễm hoặc trào ngược dạ dày.
- Phẫu thuật: Cần thiết khi có tổn thương thực thể ở dây thanh như polyp, u nang.
- Điều trị ung thư: Nếu khàn tiếng là triệu chứng của ung thư thanh quản, bệnh nhân sẽ được điều trị theo phác đồ ung thư.
Phòng ngừa khàn tiếng
Để phòng ngừa khàn tiếng, bạn nên:
- Giữ ấm cổ họng, đặc biệt trong thời tiết lạnh.
- Tránh xa rượu bia, thuốc lá - những tác nhân gây kích ứng dây thanh.
- Hạn chế nói to, nói nhiều trong thời gian dài.
- Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các bệnh lý có thể gây khàn tiếng.
Cảnh báo ung thư
Khàn tiếng kéo dài hơn 2 tuần mà không có dấu hiệu thuyên giảm là một cảnh báo đỏ, có thể liên quan đến ung thư thanh quản. Trong trường hợp này, việc thăm khám sớm với bác sĩ chuyên khoa là vô cùng quan trọng để có chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời.