Cúm gia cầm ở người: Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị

Giới thiệu về Cúm gia cầm ở người

Cúm gia cầm ở người là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, gây ra bởi virus cúm A, chủ yếu là chủng H5N1. Bệnh lây truyền từ gia cầm sang người qua tiếp xúc trực tiếp với gia cầm bị bệnh hoặc các sản phẩm từ gia cầm nhiễm bệnh. Mặc dù hiện tại chưa có bằng chứng về việc lây truyền từ người sang người, nhưng cúm gia cầm vẫn là mối quan tâm lớn về sức khỏe cộng đồng do tỷ lệ tử vong cao.

Nguyên nhân gây bệnh

Nguyên nhân chính gây ra cúm gia cầm ở người là virus H5N1, một chủng của virus cúm A. Virus này thường lây truyền từ chim và gia cầm bị bệnh sang người qua:

• Tiếp xúc trực tiếp với phân, dịch tiết từ mũi, miệng hoặc mắt của gia cầm nhiễm bệnh.
• Tiếp xúc với thịt, trứng gia cầm chưa được nấu chín kỹ.
• Hít phải bụi hoặc giọt nước nhỏ có chứa virus từ gia cầm bệnh.

Môi trường sống gần gũi với gia cầm, đặc biệt là ở các vùng nông thôn, làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

Triệu chứng của bệnh

Các triệu chứng của cúm gia cầm ở người thường xuất hiện trong vòng 2 đến 5 ngày sau khi tiếp xúc với nguồn bệnh, bao gồm:

• Sốt cao trên 38°C, ho khan, viêm họng.
• Đau cơ, đau đầu, mệt mỏi.
• Khó thở, có thể dẫn đến suy hô hấp trong trường hợp nặng.
• Buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy ở một số bệnh nhân.

Các triệu chứng có thể tiến triển nhanh chóng thành viêm phổi nặng, suy đa tạng và tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

Chẩn đoán bệnh

Chẩn đoán cúm gia cầm ở người dựa trên:

• Xét nghiệm RT-PCR mẫu dịch mũi họng để phát hiện RNA của virus H5N1.
• X-quang phổi để đánh giá mức độ tổn thương phổi, thường thấy hình ảnh viêm phổi kẽ hoặc đông đặc phổi.
• Xét nghiệm máu để đánh giá chức năng gan, thận và các chỉ số viêm.

Việc chẩn đoán sớm và chính xác là rất quan trọng để điều trị kịp thời và giảm nguy cơ tử vong.

Điều trị cúm gia cầm ở người

Điều trị cúm gia cầm ở người bao gồm:

• Sử dụng thuốc kháng virus như oseltamivir (Tamiflu) hoặc zanamivir (Relenza) trong vòng 48 giờ đầu sau khi xuất hiện triệu chứng để giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh.
• Cách ly bệnh nhân để ngăn ngừa lây lan.
• Hỗ trợ hô hấp bằng oxy hoặc thở máy trong trường hợp suy hô hấp nặng.
• Điều trị triệu chứng như hạ sốt, giảm đau, bù nước và điện giải.

Hiện tại, chưa có vaccine phòng ngừa cúm gia cầm ở người, do đó điều trị chủ yếu là hỗ trợ và kiểm soát triệu chứng.

Phòng ngừa bệnh

Để phòng ngừa cúm gia cầm ở người, cần thực hiện các biện pháp sau:

• Nấu chín kỹ thịt và trứng gia cầm ở nhiệt độ trên 70°C để tiêu diệt virus.
• Tránh tiếp xúc với gia cầm bệnh hoặc chết, đặc biệt là ở những vùng có dịch.
• Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước sạch, đặc biệt là sau khi tiếp xúc với gia cầm.
• Sử dụng đồ bảo hộ khi phải tiếp xúc với gia cầm trong vùng dịch.

Mặc dù hiện tại chưa có bằng chứng về việc lây truyền từ người sang người, nhưng việc nâng cao ý thức phòng bệnh là rất quan trọng để ngăn chặn sự lây lan của virus.